Zwierzęta Polski - Pogórze Kaczawskie, Dolny Śląsk

Zwykle przed wyjazdem w dane miejsce szukam co ciekawego można zobaczyć w okolicy. Oczywiście w moich poszukiwaniach oprócz zabytków, punktów widokowych itd. na wysokiej pozycji znajdują się wyjątkowe gatunki lokalnej flory i fauny. Tak stało się i tym razem. Przed podróżą na Dolny Śląsk, a dokładniej w rejony Pogórza Kaczawskiego, zwanego też Krainą Wygasłych Wulkanów, dowiedziałam się, że teren ten wyróżnia się pod względem przyrodniczym na tle Polski. Oprócz malowniczych krajobrazów, skrywa się tam wiele niespotykanych lub rzadko występujących w innych rejonach gatunków. A co dokładniej jest powodem tej wyjątkowości? No właśnie, już na pierwszym zdjęciu możecie podziwiać jeden z nich...

***

Before departure to a place I usually look for some interesting things nearby it. Of course in my searches except for monuments, viewpoints etc., on a high position there are also unique species of local flora and fauna. This time was the same. Before a travel to the Lower Silesia, more precisely to Pogórze Kaczawskie called Land of Extinct Volcanoes, I found out that this area is unique in Poland in terms of nature. Besides picturesque landscapes, there are rare in other areas species. What is a reason of the uniqueness? On the first photo you can admire one of them.

Poznajecie ten gatunek? Jest to oczywiście muflon śródziemnomorski (Ovis aries musimon). Zwierzę to introdukowano do innych europejskich miejsc z Korsyki oraz z Sardynii. Pierwotnie nie występował na terenie Polski. Rogi muflona nazywane są ślimami. Najczęściej posiadają je samce, czyli tryki, choć zdarzają się wyjątki-niektóre owce także mogą je mieć, jednak już nie tak pokaźnych rozmiarów. U części osobników ślimy stanowią zagrożenie. W pewnym wieku, gdy rogi osiągną znaczną wielkość, mogą wbić się w ciało zwierzęcia. Cecha ta jest jednak stopniowo eliminowana. 

***

Do you recognise the species? Of course it's the mouflon (Ovis aries musimon). This animal was introduced to other European places from Corsica and Sardinia. Orginally it didn't exist in Poland. Rams have usually horns, but sometimes also ewes have them in much smaller size. Part of population has a problem because their horns when they are quite big can hurt them. Now this feature is progressively eliminating.

Na zdjęciu znajduje się przykład typowej owcy, bez ślimów i siodła, czyli białej plamy. Cechy te w przeciwieństwie do samicy zwykle posiada tryk (fotografia poniżej). Dzięki karbom na rogach można określić wiek samca. Muflon jest roślinożercą. Spotkać go można zazwyczaj w dzień w trakcie żerowania. Mieliśmy nadzieję, że podczas pobytu na Dolnym Śląsku zobaczymy z daleka choć jednego muflona. Pierwszy raz dostrzegliśmy żerujący kierdel na polu rzepaku. Po chwili muflony nas ujrzały i uciekły w mgnieniu oka. Wypatrywaliśmy ich głównie z ambon. Nie było zbyt ciepło, więc pewnego razu postanowiliśmy przejść się, aby trochę się ogrzać. Spacerowaliśmy po lesie, gdy w pewnej chwili między drzewami naszym oczom ukazał się młody tryk. Dostrzegliśmy następne osobniki. Jak się okazało trafiliśmy na kierdel liczący kilkadziesiąt sztuk. Wędrując po tamtejszych rejonach nie spodziewaliśmy się, że uda się nam zobaczyć ten gatunek aż tak blisko! Zwierzę to jest czujne i płochliwe, także mieliśmy ogromne szczęście. Zobaczenie muflona było jednym z celów mojej wyprawy w rejony Pogórza Kaczawskiego, także jeden element z mojej listy ,,must-see" mogłam odhaczyć.

***

On the photo there is a typical ewe, without horns and saddle (white spot). The feature unlike to females, usually have males (photo below).  The mouflon is herbivorous. Typically you can meet it in day during seraching food. We hoped that in the Lower Silesia we will see maybe one mouflon from afar. For the first time we noticed a mouflon herd on a field of rapeseed. After a while animals saw us and run away in few seconds. Mainly we looked out for them from raised hides. It wasn't warm so once time we decided to go for a walk to warm up. We wandered through the forest when between trees there occured a young ram. Then we saw more and more of mouflons. It turned out that it was a herd of tens of animals. We didn't expect that we will see the species so close! The animal is vigilant and skittish so we were lucky. Observation of the mouflon was one of few purposes of my travel to the area nearby Pogórze Kaczawskie, so I could check off one thing from my ,,must-see" list.

 

Pierwszy raz muflona sprowadzono  na tereny dzisiejszej Polski, na Dolny Śląsk, na początku XX wieku. Obecnie na obszarze naszego kraju spotkać go można głównie w Sudetach,  m.in. w Karkonoszach, a także w Wielkopolsce. Na Pogórze Kaczawskie i w jego okolice trafił dopiero w latach 90-tych.

***

The mouflon was introduced on the currently Polish area, to the Lower Silesia, in the beginning of the XX century. Now in our country you can meet them mostly in the Sudetes, i.a. in Karkonosze or in Wielkopolska.  The animals occured in the Pogórze Kaczawskie only in 90's.

Obserwacje z ambony przy niskiej temperaturze nie należą do najprzyjemniejszych czynności. No chyba że ubierzemy się bardzo ciepło, zabierzemy ze sobą termofor i gorącą herbatę. Widoki mogą być naprawdę niesamowite, więc warto! Po powrocie do domu nasze łóżko będzie wygodne jak nigdy wcześniej, a kolacja będzie o wiele smaczniejsza niż zazwyczaj.

***

Observations from raised hides in a low temperature aren't really pleasant unless we will warmly get dressed, we will take hot water bottle and a hot tea. Views can be amazing, so it's worth it! After comeback to home our bed will be comfortable like never before and the dinner will be more delicious than usually.

Jeśli szukacie odpowiedniego termosu, który sprawdziłby się podczas Waszych wędrówek, to polecam Wam firmę Esbit. Jak na razie jestem bardzo zadowolona z mojego termosu. Dodatkowym atutem jest to, że do zestawu dołączono drugi kubek.

***

If you're looking for an appropriate thermos, which will work during your hikes, I recommend the Esbit. So far I am satisfied with the thermos. The additional advantage is a second cup in the set.

Sarny można spotkać generalnie wszędzie. Przemierzając Krainę Wygasłych Wulkanów obserwowaliśmy je wiele razy. Czasem żerowały pojedynczo, innym razem w rudlach liczących kilkanaście osobników. Na parostkach kozłów dostrzec można było scypuł, czyli cienką warstwę skórną, którą wiosną zetrą.

***

You can meet roe deers generally everywhere. Going through the Land of Extinct Volcanoes we observed them a lot of times. Sometimes they were looking for food alone, other time in quite big herds. On buck's antlers we could see a layer of thin furry skin. They will rub it in spring.

W wielu miejscach zalegały resztki śniegu. Przechodząc po nich mieliśmy utrudnione zadanie. Nasze dreptanie było słychać na znaczną odległość, dlatego przemieszczanie się nie było najlepszym sposobem na dostrzeżenie czujnych, dzikich zwierząt. Na pewno one jako pierwsze usłyszały by nasze kroki jeszcze zanim byśmy je zobaczyli.

***

In a lot of places there were snow. Going through it was quite noisy so it wasn't the best way to see some vigilant and wild  animals. They could hear our steps from afar before we would notice them.

Oprócz ssaków podczas moich podróży zwracam uwagę także na ptaki. Wcześniej średnio mnie interesowały, jednak od jakiegoś czasu coraz częściej je dostrzegam i o ile mam możliwość, to robię im zdjęcia. Pełzacza (Certhia sp.) spotkać można na całym obszarze Polski.  Wspina się po drzewach w poszukiwaniu pożywienia. Jego ubarwienie przypomina korę, przez co ciężko go zauważyć. 

***

During my travels beside mammals I also pay attention to birds. Earlier I wasn't interested into them but for some time I notice them more often and if I can I take them photos. The treecreeper (Certhia sp.) you can find in every part of Poland. It climbs onto trees to find something to eat. Its colour reminds bark so it's hard to see it.

Tropy wskazywały na to, że zwierzyny w okolicy jest sporo. Wyniki naszych obserwacji potwierdziły nasze podejrzenia. Rzeczywiście tak było. 

***

We saw a lot of tracks so we thought that there should be some animals. Our observations proved it.

Dużo emocji przyprawił mi nadchodzący głośny tupot. Stałam w bezruchu i oczekiwałam na to, co ukaże się moim oczom. W końcu, po kilku chwilach, nadbiegła chmara około dwudziestu jeleni. Były naprawdę blisko mnie i na początku mnie nie zauważyły.

***

I had a lot of emotions when I heard a loud sound. I stood without moving and I waited to see what is coming. Finally, after few whiles, there came a herd of about twenty deers. They were really close to me and at the beginning they didn't notice me.

Było dość mroźno, więc jelenie otaczała widoczna chmura wydychanego przez nie powietrza. Stanęły w grupie między drzewami i nasłuchiwały. Oczywiście po pewnym czasie niektóre z nich zdołały mnie dostrzec. Jednak nie zrobiłam na nich większego wrażenia. Powoli, spokojnie ruszyły dalej.

***

It was quite frosty so deers were surrounded by visible cloud of their exhaled air. They stood in a group between trees. After a while some of them saw me. I didn't make any impression on them. They slowly moved further.

W wielu miejscach ukazały się zwiastuny wiosny. Był to m.in. kwitnący wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum). W Polsce spotykany jest dość rzadko. Kwitnie jeszcze przed wypuszczeniem liści i należy do roślin trujących.

***

In some places appeared there were first spring flowers, i.a. February daphne (Daphne mezereum). In Poland it occurs quite rare. The plant flowers before appearing of the leaves and it's poisonous.

Stojąc jeszcze przez kilka minut w tym samym miejscu znów wydawało mi się, że coś nadciąga. I nie myliłam się. Kilkadziesiąt metrów ode mnie biegł dzik (Sus scrofa). Przez chwilę wymieniliśmy spojrzenia i kontynuował swój bieg. Jak się okazało, nie taki dzik straszny, jak się go opisuje.

***

Standing few minutes more in the same place I heard a noise again. It seemed that something is going in my direction. I wasn't wrong. Several dozen metres from me there run a wild boar (Sus scrofa). In a while we looked at each other and then it continued its run. It turned out that the wild boar isn't as scary as they used to describe it.

Z ambony widziałam kilka rudych lisów (Vulpes vulpes). Nieświadome tego, że znajdujemy się w pobliżu, wygrzewały się w ostatnich tego dnia promieniach słonecznych. 

***

From the raised hide I saw few red foxes (Vulpes vulpes) basking in the sun. They were unaware of the fact that I'm watching them.

Krzyżodziób świerkowy (Loxia curvirostra) to ptak, który już od dawna znajdował się na liście gatunków, które bardzo chciałabym zobaczyć. Od miejscowych usłyszałam, że dość często można go dostrzec w okolicy, więc bacznie nasłuchiwałam i obserwowałam otaczające drzewa. I udało się! Na początku usłyszałam jego odgłos. Po chwili pięknie ubarwiony samiec krzyżodzioba świerkowego usiadł na gałęzi kilkadziesiąt metrów ode mnie. Charakterystyczny dziób krzyżodzioba pomaga mu w wydostaniu nasion z szyszek. 

***

The red crossbill (Loxia curvirostra) is a bird, which was on a list of animals I wanted to see from a long time. Locals told me that it occurs there quite often, so I carefully listened to birds' voices and observed surrounding trees. And I found it! At the beginning I heard it's sound. After that beautifully coloured male of the red crossbill sat on a branch several dozen meters from me. Its characteristic beak helps it to extract seeds from cones.

I znowu sarna...

***

And again a roe deer...

W czasie mojego pobytu na Dolnym Śląsku widziałam dużo dzięciołów dużych (Dendrocopos major). Zachowywały się bardzo głośno, więc trudno było je przeoczyć. Na powyższym zdjęciu, na gałęzi siedzi samica. Można ją rozpoznać po braku czerwonej pręgi z tyłu głowy.

***

In time of my visit in the Lower Silesia I saw many of the great spotted woodpecker (Dendrocopos major). They behaved really loud, so it was hard to miss them. On the above photo, on the branch there is a female. It's easy to recognise because it hasn't a red strip on a head as a male has.

Ten widok zapewne jest dla Was znany. Włochate kulki powstają na pąkach dzikiej róży (Rosa canina) dzięki działalności owada z rzędu błonkówek-szypszyńca różanego (Rhodites rosarum). Składa on jaja w pąkach krzewu, a powstałe larwy wydzielają fitohormony, przez które wytwarzają się galasy. Na zdjęciu narośl jest już stara, młode mają czerwono-zieloną barwę.

***

You surely know the view. These furry balls rise up on a dog rose's (Rosa canina) buds due to insect Rhodites rosarum. It lays eggs in buds and by produced by its larvas phytohormones arise galls.

Tumak, czyli kuna leśna (Martes martes) poruszała się naszą trasą. Po drodze minęliśmy ją  kilka razy. Najłatwiejszym sposobem na odróżnienie kuny leśnej od domowej (Martes foina) jest porównanie ich śliniaków. W przypadku tej pierwszej plama ma kolor bardziej beżowy i jest nierozgałęziona, a u kamionki śliniak jest biały i rozgałęziony.

***

The European pine marten (Martes martes) was going through our way. We passed it few times. The easiest way to contrast the species with a beech marten (Martes foina) is to compare their throat patch. In case of the first one the patch is more beige, not extended and the second has white, extended throat patch.

Ten bałwan, a raczej bałwanek, był ostatnim widzianym przeze mnie tej zimy. Prawie wszystko wskazywało na to, że wiosna jest coraz bliżej...

***

The little snowman was the last one which I saw this winter. Almost everything signalized that the spring is closer....

Mimo resztek śniegu pokazały się pierwsze geofity. Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) jest jednym z nich i pojawia się bardzo wcześnie, wskazując tym samym na przedwiośnie. Stanowi jeden z pierwszych pokarmów przebudzonych owadów. 

***

Despite the rest of snow there occured first geophytes. The common snowdrop (Galanthus nivalis) is one of them and appear really early, in early spring. It belongs to awaken insects' first feed.

Tryki i owce często żerowały na polach, gdzie łatwiej można było je wypatrzyć. Jednak ich czujność nie pozwoliła na dłuższą obserwację. Już po kilku chwilach powoli oddalały się w bezpieczne miejsce.

***

Rams and ewes often looked for a feed on fields, where it was easier to notice them. However their vigilance didn't let us for a longer observation. After few whiles they slowly went out to a safe place.

Psy stanowią w lesie ogromny problem. Czasem są bezpańskie, jednak często pochodzą one z pobliskich miejscowości, gdzie biegają luzem. Ich właściciele nie mają świadomości, jak negatywny wpływ mają na środowisko. Ranią i atakują zwierzynę. Niestety nie są to rzadkie przypadki. 

***

Dogs are a big problem in forest. Sometimes they are ownerless, but often they come from nearby villages, where they run everywhere. Their owners are unaware of their negative influence on environment. Dogs hurt and attack animals. Unfortunately these accidents aren't rare.

Tereny Pogórza Kaczawskiego są niezwykłe. Wywarły na mnie ogromne wrażenie. Chciałabym wrócić tam latem, by móc podziwiać tamtejszą przyrodę, także pod względem botanicznym. Występuje tam bardzo dużo unikatowych roślin, m.in. skupiska rzadkich storczyków. Nie mogę się doczekać powrotu w te rejony!

***

The area of the Pogórze Kaczawskie is unusual. It made a big impression on me. I would like to come back there in summer, to admire its nature, also in a botanical case. There occur a lot of unique plants, i.a. concentration of rare orchids. I can't wait for comeback there!